Polski wymiar sprawiedliwości znajduje się w ogromnym kryzysie, a prezydent Andrzej Duda nie dopuszcza do jego naprawy

            Kancelaria Prezydenta RP podała w krótkim komunikacie, że Andrzej Duda przyjął prokuratora generalnego, czyli Dariusza Barskiego. Marek Safjan – były prezes Trybunału Konstytucyjnego i były sędzia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – stwierdził, że kancelaria prezydenta się myli, gdyż prokuratorem krajowym jest Dariusz Korneluk. Zdaniem profesora Safjana mamy państwo w jakimś sensie pęknięte, co potwierdza raport NIK o stanie polskiego wymiaru sprawiedliwości. Tragedią jest to, że naprawieniu państwa przez Koalicję 15 Października sprzeciwia się prezydent Andrzej Duda.

            Dziś gościem radiowej Trójki w programie „Bez uników” Renaty Grochal był profesor Marek Safjan – były prezes Trybunału Konstytucyjnego oraz do niedawna sędzia TSUE. Profesor Safjan ocenił między innymi, że wczorajsza próba dostania się do siedziby Prokuratury Krajowej i objęcia funkcji prokuratora krajowego przez Dariusza Barskiego była absurdalna.

Izba Karna SN na pewno nie odwołała obecnego prokuratora krajowego

            Wszystko zaczęło się od tak zwanego orzeczenia Izby Karnej Sądu Najwyższego, wydanego przez trzech neosędziów. To niby orzeczenie stwierdzało, że w 2022 roku pozostający w stanie spoczynku prokurator Dariusz Barski został prawidłowo przywrócony do służby czynnej przez prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobro, który jednocześnie powierzył Barskiemu nowo utworzone stanowisko prokuratora krajowego.

            Na to niby orzeczenie SN powoływał się wczoraj Dariusz Barski, próbując dostać się do siedziby Prokuratury Krajowej. Tłumaczył, że po tym niby orzeczeniu jego obowiązkiem jest powrót do pracy i z powrotem przejąć funkcję prokuratora krajowego. Przypomnijmy, że funkcję tę od kilku miesięcy pełni powołany drogą konkursu Dariusz Korneluk. Zdaniem profesora Safjana tłumaczenie Barskiego było absurdalne.

– Jeśli nawet założyć, że było to orzeczenie Izby Karnej Sądu Najwyższego, to na pewno nie było to orzeczenie odwołujące Dariusza Korneluka. Była to jedynie interpretacja przepisu, który umożliwił powołanie Dariusza Barskiego na stanowisko prokuratora krajowego. Podjęta zresztą nieskutecznie z uwagi na to, że trzej sędziowie, którzy tak postanowili są neosędziami – ocenił profesor Marek Safjan.

            Ważny jest tutaj przywołany przez profesora Safjana przepis, na który powołał się Zbigniew Ziobro, przywracając Barskiego do służby czynnej. Stanowisko wobec tego przepisu zajął zarząd Stowarzyszenia Prokuratorów Lex Super Omnia w oświadczeniu opublikowanym w styczniu tego roku. Już cytowałem to stanowisko, ale warto przytoczyć je jeszcze raz, bo jest ważne i zawiera istotną wiedzę:

Powodem zmian na stanowisku Prokuratora Krajowego były nieprawidłowości w procedurze przywrócenia prokuratora Dariusza Barskiego do czynnej służby ze stanu spoczynku, w którym przebywał od roku 2010. Należy przypomnieć, że ów stan spoczynku miał charakter ekstraordynaryjny i wiązał się z otrzymywaniem pełnego wynagrodzenia bez obowiązku świadczenia pracy.(...) W lutym 2022 roku Dariusz Barski złożył wniosek o przywrócenie do służby czynnej, a Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro uwzględnił go, jednak decyzję oparł na przepisach ustawy „Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o prokuraturze”, które już nie obowiązywały. Dlatego powyższe działanie Zbigniewa Ziobry nie wywołało skutków prawnych, to jest faktycznie nie przywróciło Pana Dariusza Barskiego do służby czynnej. Przywołany jako podstawa prawna tej decyzji przepis art 47 par. 1 i 2 „Przepisów wprowadzających ustawę Prawo o Prokuraturze” posiadał bowiem charakter incydentalny(...). Przepis ten w istocie pozwalał na skorzystanie z z jego dobrodziejstw jedynie w okresie dwóch miesięcy od jego wejścia w życie, tj. w okresie od 4 marca 2016 do 4 maja 2016 roku. Dlatego też nie sposób uznać skuteczności decyzji Prokuratora Generalnego podjętej w trybie wspomnianego przepisu dnia 16 lutego 2022 roku, a zatem po upływie 6 lat od zakończenia jego obowiązywania – czytamy między innymi w oświadczenia Stowarzyszenia Prokuratorów Lex Super Omnia.

            W identyczny sposób nieskuteczność przywrócenia Barskiego do służby czynnej tłumaczył profesor Safjan. Stwierdził jednocześnie, że swoistym kuriozum było stworzenie w 2022 roku stanowiska prokuratora krajowego, powielającego kompetencje prokuratora generalnego, a w sytuacji, gdyby prokuratorem generalnym została osoba spoza ówczesnego obozu władzy, stojącego wobec prokuratora generalnego w opozycji. Była to więc oczywista próba zabetonowania istniejących stosunków w prokuraturze na wypadek utraty władzy przez tak zwaną zjednoczoną prawicę.

NIK krytykuje stan polskiego wymiaru sprawiedliwości.
W czyim interesie działa prezydent Andrzej Duda?

            Dziś prezydent Andrzej Duda spotkał się z Dariuszem Barskim, zaś kancelaria prezydenta w krótkim komunikacie oznajmiła, że Duda przyjął prokuratora krajowego. Profesor Safjan jednoznacznie oświadczył, że prezydent i jego kancelaria są w błędzie, bo prokuratorem krajowym jest Dariusz Korneluk.

– Ta sytuacja pokazuje, do czego prowadzi niszczenie państwa prawa i praworządności. Jest to stan prawa, jaki zastała demokratyczna większość. Mamy sytuację paradoksalną, mamy państwo w jakimś sensie pęknięte i wszystko wskazuje na to, że obecna koalicja nie doprowadzi do jego naprawy, dopóki nie dojdzie do zmiany na stanowisku prezydenta. A przecież nikt nie każe prezydentowi wetować ustawy, które mają przywrócić praworządność – ocenił profesor Marek Safjan.

            Tymczasem z raportu NIK wynika, że polski wymiar sprawiedliwości znajduje się w największym kryzysie od 1989 roku.

– Podejmowane w latach 2018-2023 działania legislacyjne cechował chaos: rozdrobnienie, nadmierny pośpiech, brak starannego przygotowania projektów aktów prawnych – poinformował na konferencji prasowej prezes NIK Marian Banaś. – Wydłużył się czas rozpatrywania spraw sądowych w wielu kategoriach. Czas oczekiwania na rozstrzygnięcia niejednokrotnie wynosi kilka lat. Doszła do tego jeszcze kwestia istotnych rozbieżności w postrzeganiu kwestii ustrojowych, to jest pozycji sądów jako organów władzy odrębnej i niezależnej. W efekcie nastąpił spadek społecznego zaufania do sądów: w badaniu CBOS z lutego 2024 roku brak zaufania do sądów wyrażało aż 45 procent Polaków.

            W takim to stanie znajduje się polski wymiar sprawiedliwości, zaś prezydent Andrzej Duda – co podkreślił profesor Safjan – nie dopuszcza do jego naprawy. W czyim zatem interesie działa polski prezydent? Bo na pewno nie w interesie Polski i Polaków